اوباما و اردوغان: راه‌حل بحران سوریه، رفتن اسد

اوباما و اردوغان پس در دیدار روز پنجشنبه (۲۶ اردیبهشت/ ۱۶ مه) در کاخ سفید در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک بار دیگر خواهان کنار رفتن اسد از قدرت شدند.

اوباما با تاکید بر این که “راه‌حل جادویی” برای پایان‌دادن به خشونت‌ها در سوریه وجود ندارد، یگانه راه حل این بحران را انتقال قدرت از بشار اسد به یک دولت انتقالی دانست. وی گفت که ایالات متحده به تنهایی قادر به حل بحران سوریه نیست و در این راه به به همکاری سایر شرکای بین‌المللی خود نیازمند است.

اردوغان نیز با تاکید بر اشتراک دیدگاه دو کشور در باره آنچه که در سوریه بعد از اسد باید انجام شود، به این سوال خبرنگاران که وی از اوباما چه درخواستی داشته پاسخ نداد. بنا به برخی گزارش‌ها و تحلیل‌ها ترکیه خواهان مشارکت آمریکا در ایجاد یک منطقه امن در مرزهای سوریه با ترکیه و تقویت اپوزیسیون در این مناطق است.

قرار است آقای اوباما به نشان ادای احترام شخصی نسبت به نخست‌وزیر ترکیه و نقش حیاتی این کشور در حل بحران سوریه پس از گفتگو با رجب طیب اردوغان و برگزاری نشست مطبوعاتی مشترک، میزبان وی در یک مراسم خصوصی شام در کاخ سفید شود.

باراک اوباما در پایان ماه مارس تلاش‌های قابل توجهی را برای از سرگیری روابط میان ترکیه و اسرائیل انجام داد. روابط این دو کشور پس از آنکه ۹ شهروند ترکیه در جریان بازرسی یک کشتی حامل کمک‌های انسانی برای فلسطینی‌ها در نوار غزه جان باختند، رو به سردی گذاشت.

اختلافاتی نه چندان فرعی

آمریکا و ترکیه هر دو خواستار کناره‌گیری بشار اسد از قدرت هستند اما با این همه رویکردهای متفاوتی را نسبت به این موضوع دارند. همچنین موضعگیری محتاطانه باراک اوباما در قبال شورشیان سوریه باعث بروز نشانه‌‌هایی از ناامیدی در نزد دولت ترکیه شده است.

پس از انتشار خبر استفاده احتمالی ارتش سوریه از سلاح شیمیایی رئیس‌جمهوری آمریکا ابراز داشت که این کشور به شواهد بیشتری در خصوص این موضوع نیاز دارد. باراک اوباما پیش‌تر استفاده از سلاح شیمیایی توسط رژیم سوریه را به “عبور از خط قرمز آمریکا” تعبیر کرده بود. این در حالی است که به گزارش رسانه‌ها اردوغان حامل نشانه‌های بیشتری از کاربرد سلاح شیمیایی توسط ارتش سوریه در نبرد با مخالفان است

مقامات ترکیه همچنین نسبت به مؤثر بودن کنفرانس بین‌المللی صلحی که آمریکا و روسیه در خصوص حل بحران سوریه تدارک دیده‌اند، ابراز تردید می‌کنند.

یک مقام سیاسی ترک که نامش فاش نشده، به خبرگزاری فرانسه گفته است: «ما بایستی با واقع‌بینی به این موضوع نگاه کنیم و بسیار مراقب باشیم تا در یک چرخه بی‌پایان گرفتار نشویم که این وضعیت فرصت وقت‌کشی و نیز ادامه خشونت را برای رژیم سوریه فراهم می‌کند.»

انتقاد عبدالله گل از “انفعال” جامعه جهانی

به ادعای دولت ترکیه مظنونان بازداشت شده در رابطه با بمبگذاری در شهر ریحانلی با سازمان‌ جاسوسی سوریه در ارتباط بوده‌اند به ادعای دولت ترکیه مظنونان بازداشت شده در رابطه با بمبگذاری در شهر ریحانلی با سازمان‌ جاسوسی سوریه در ارتباط بوده‌اند

عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه از جامعه جهانی به دلیل انفعال در برابر بحران سوریه به شدت انتقاد کرد. او گفت که اقدامات برای پایان دادن به جنگ در سوریه از حد “شعار” فراتر نرفته و کشورش تا کنون کمک‌های اندکی را در خصوص سیل آوارگان سوری که به ترکیه پناه آورده‌اند، دریافت کرده است.

آقای گل که برای بازدید از ریحانلی به این شهر مرزی سفر کرده بود روز پنج‌شنبه (۱۶ مه/۲۶ اردیبهشت) خواستار خویشتن‌داری شهروندان ترک در برابر حادثه بمبگذاری اخیر در این شهر شد. در روزهای گذشته ساکنین ریحانلی و چند شهر مجاور تظاهرات اعتراضی متعددی را علیه حکومت به راه انداخته و مخالفت‌های شدیدی با حضور پناهجویان سوری در این شهر ابراز کرده‌اند.

هزاران نفر از آوارگان سوری به دلیل نزدیکی ریحانلی به خاک سوریه و نیز سنی بودن اکثریت ساکنین آن، به این شهر پناه ‌آورده‌اند.

رسانه‌های ترکیه پیش‌تر به نقل از مقامات ترک نوشتند که مظنونان بازداشت شده در رابطه با این بمب‌گذاری با سازمان‌جاسوسی سوریه در ارتباط بوده‌اند. اتهام بازداشت‌شدگان تا کنون اعلام نشده است.

عبدالله گل وعده‌های جامعه بین‌الملل برای ارائه کمک به ترکیه برای اسکان پناهجویان سوری را “نمادین” توصیف کرد و گفت: «جامعه جهانی از همان روزهای آغازین رویکردی شعاری و قهرمان‌گونه نسبت به معضل سوریه در پیش گرفت.»

ترکیه هم‌اینک با مشکلات زیادی در راستای اسکان دادن آوارگان سوری در خاک خود روبروست و تنها نیمی از این آوارگان در کمپ‌های ویژه نگهداری می‌شوند. چند ده هزار پناهجوی سوری در مقابل در شهرها و روستاهای مرزی ترکیه اسکان داده شده‌اند.

سازمان ملل تخمین زده است که شمار پناهجویان سوری در ترکیه تا پایان سال جاری میلادی مرز یک میلیون تن را پشت سر خواهد گذاشت.