منصور امان – موعضه با “پاورپوینت”

amanآنگونه که از گُزارشات منابع خبری بین المللی و نیز رسانه های رسمی برمی آید، گُفتُگوهای هسته ای جمهوری اسلامی و طرفهای خارجی آن در شکل، تغییرات مُشاهده پذیری نسبت به دوره های پیشین داشته است.

مُستقل از شیرینکاری “پاورپوینتی” هیات اعزامی رژیم مُلاها، حاضر شدن آنها به بحث در باره موضوعات روی میز را می توان مُهمترین تمایُز نوع حُضور نمایندگان حُکومت در مُذاکرات ژنو با دوره های قبل دانست. آنها در استانبول، بغداد، مسکو و سر آخر آلماتی (قزاقستان) به جای گُفتُگو پیرامون موارد اختلاف، با شگردهایی همچون ایراد موعظه های چند ساعته، قهر و آشتی، نمازخوانی و جُز آن، به گونه بیهوده ای در تلاش برای دور زدن دستور کار برمی آمدند.

از این زاویه، علت ابراز خُرسندی نمایندگان گروه شش از انجام “مُذاکرات جدی” را می توان درک کرد. خانم اشتون تاکید کرده است که مطالب ارایه شده از سوی نمایندگان رژیم مُلاها “بسیار شفاف تر از گذشته” بوده و “جُزییاتی دارد که تاکنون مطرح نشده”. همزمان یک پایور ارشد آمریکایی اطلاع داده: “تاکُنون چنین مُذاکراتی با ایران نداشتیم.”

علت این تغییر رفتار را بیش از همه در فشار تحریمها و محروم شدن حُکومت از منبع اصلی درآمد و تغذیه خود، نفت، جُستُجو کرد. حُجت الاسلام روحانی تنها یک روز پیش از آغاز مُذاکرات ژنو با اشاره به “خالی بودن خزانه و بدهکاریهای کلان” به این امر اعتراف کرد. پیش از او نیز آقای رفسنجانی وضعیت “نظام” را اینگونه شرح داده بود: “ما در مُحاصره ایم، ما در تحریمیم، ما بایکوتیم. ما نمی توانیم از منابع مان استفاده بکنیم، ما نمی توانیم نفت مان را بفروشیم و اگر بفروشیم، نمی توانیم پولش را برگردانیم. اگر جنسی بخریم، باید به قیمتهای اضافی بخریم و در انتقال اش هزینه های اضافی انجام بدهیم.”

با این همه، نشست ژنو جُز شناخت تغییر شیوه مُذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی نتیجه دیگری عرضه نکرده است. به همان نسبتی که ستایش از این امر شکلی از سوی دو طرف به جلوی صحنه رانده می شود، غیبت توافُقات پایه ای و مربوط به جوهره کشمکش در ژنو، بیشتر رُخ نمایی می کند.

یک بیانیه کوتاه و فُرمال مُشترک اگر چه مایل به نشان دادن نمای کم رنگی از همگرایی است اما این حد از توافُق برای برگُزاری کُنفرانس مُشترک مطبوعاتی کفایت نکرده و خانم اشتون و آقای ظریف به طور جُداگانه در مورد برداشتهای خود از نشست دو روزه اطلاع رسانی کردند.

دو طرف تاکید دارند که جُزییات و پیشنهادهای نشست ژنو محرمانه است و دلیلهای مُتفاوتی برای سری ماندن مُذاکرات عُنوان می کنند. اگر چه بعید به نظر می رسد که این قصد عملی باشد، اما در هر صورت دیرترین هنگام برای شفاف شدن موضوع، نشست بعدی در 16 آبان است؛ زمانی که درونمایه ی مُذاکرات در مرکز توجُهات قرار می گیرد.