جایی نزدیکی پالایشگاه آبادان، حلقههای بزرگ دود به آسمان میرود و بوی بد گاز در فضا منتشر میشود و تنفس را سختتر میکند. خودشان میگویند خیلی وقت است که از بوی «گس» کلافهاند. اهواز هم دست کمی از آبادان ندارد.
آنجا هم همه تصاویر شهر محو و تار است و دیگر آفتاب روی برگهای براق درختان نخل نمیدرخشد.
وضع و حال کارون وخیم است و به گفته غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان، دبی آب کارون امسال نزدیک به نصف شده است. کارون بیحال همان رودخانه پرآب ١٠-١٥سال پیش است که به گفته اهالی منطقه، سیلابی میشد و با بالا آمدن آب رودخانه هزاران هکتار از مزارع اطرافش را آبیاری میکرد.
با اینحال، هنوز هم دست از سر کارون برنداشتهاند و طرحهای زیادی تعریف شده است که آب کارون را منتقل کند؛ طرحهایی که مردم شهر را بشدت عصبانی کرده است. آنقدر که حالا وقتی میخواهند با اجرای طرح ٥٥٠هزار هکتاری احیای دشت خوزستان و ایلام، اهواز را از شر ریزگردها نجات دهند، مردم اعتماد نمیکنند. سدسازی بیحساب و کتاب، خوزستان را خشکانده است. این جملهای است که بارها از دهان نمایندگان مردم خوزستان در ساختمان بهارستان شنیده شده است. حالا بیشتر از ٦٢درصد ظرفیت سدهای خوزستان خشک مانده است. با وجود این، ساخت دو سد دیگر در خوزستان کلنگ خورده است. چیزی حدود ١٨ سد خوزستان را محاصره کرده است.
ميلياردها مترمكعب آب شيرين رودخانهها به اراضى شور و قليايى سرازير و نمك استخراجشده اين عمليات وارد رودخانه و از آنجا به هورالعظيم و اروند رود منتقل شد كه مورد اعتراض و شكايت حكومت عراق قرار گرفت.
با طرح شكايت و رأى داورى بينالمللى به توقف آلودگى مناطق مورد ادعاى عراق، دستاندركاران طرح نيشكر در يك اقدام غيرمسئولانه زهآبهاى ناشى از نمككشى از خاكهاى شور يا بهعبارتى نمك محلول آلوده را به تالاب شادگان در حساسترين ناحيه استان خوزستان هدايت كردند. انجام چنين اقدامى، تير خلاص را بر جلگه حاصلخيز خوزستان زد؛ تالاب شادگان رفتهرفته به معدن نمك تبديل شد.
سدی که گفته میشود هزینه احداث آن روزی یکمیلیارد تومان آب خورده و در مجموع چیزی حدود ٤هزار میلیارد تومان اعتبار صرف کرده است. حالا آب شیرین در سد گتوند ١٠ برابر شور میشود و تنها راه باقیمانده این است که این آب شور را با صرف هزینههای گزاف دوباره شیرین کنیم
عیسی کلانتری، وزیر پیشین کشاورزی و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست میگوید که گتوند درد بیدرمان است و برای خارجکردن این سد از شبکه به دو تونل با قطر ٩ متر نیاز داریم تا آب این سد را به جایی دیگر منتقل کنیم.
اجرای این طرح علاوه بر هزینه ٨ تا ١٠هزار میلیاردی که دارد حدود ١٢سال زمان میبرد. نابودی سد گتوند راهکار دیگری است که وزیر سابق کشاورزی اجرای آن را ناممکن میداند، چرا که اگر قرار باشد این سد تخریب و منفجر شود، کل خوزستان را آب خواهد گرفت.جلگه حاصلخیز خوزستان حالا نهتنها آبی برای سیرابکردن مزارع و صنایع استانهای دیگر ندارد که سطح گستردهای از اراضی آن خشکیده است.