با اعلام دورنمای تولید و کاهش مصرف در سال ۲۰۱۵ از سوی آژانس جهانی انرژی، بهای نفت باز هم تنزل کرد. نفت برنت شمال لحظاتی پیش به زیر 62 دلار در سبد نفتی و قیمت جهانی نفت آمریکا و اوپک به زیر 58 دلار برای هر سبد نفت، سقوط کرد. خبرگزاری فرانسه نوشت سقوط بیشتر بهای نفت، کشورهای بزرگ تولیدکننده را با تهدید “بیثباتی اجتماعی” روبرو میسازد.
رادیو دویچه وله آلمان طی گزارشی خبر داد که آژانس جهانی انرژی در گزارش ماهانه خود پیشبینی کرده که تولید روزانه نفت در سال آینده ۹۰۰ هزار بشکه باشد؛ یعنی ۲۳۰ هزار بشکه کمتر از سال ۲۰۱۴.
آژانس جهانی انرژی میگوید افزایش تولید از سوی کشورهای غیرعضو اوپک از دلایل این سقوط است.
“بودجه سال بد”
بودجه سال ۱۳۹۴ ایران به صورت انقباضی بسته شده و برای نخستین بار، تنها یک سوم آن از محل درآمد نفت تامین خواهد شد. تهیهکنندگان بودجه ۹۴، نفت بشکهای ۷۰ دلار را به مثابه کمترین قیمت درنظر گرفته بودند و سقوط هر چه بیشتر بهای نفت، به منزله فشارمتقابل بر منابع بودجه این کشور خواهد بود.
حسن روحانی روز چهارشنبه ۱۹ آذر در جلسه هیات دولت گفته بود که کاهش قیمت نفت خام موضوعی صرفا اقتصادی نیست، بلکه توطئه و برنامهریزی برخی کشورهاست. او افزود که تا پایان سال ۹۳ رقم صادرات غیرنفتی ایران به ۵۰ میلیارد دلار میرسد و میتوان با کم کردن از هزینههای جاری، کاهش درآمدهای نفتی را جبران کرد.
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت و معاون برنامهریزی روحانی، یک روز پیشتر گفته بود که سال ۹۴ سالی عادی نیست و سال بدی است. اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی نیز همزمان گفت با نفت ۴۰ دلاری هم میتوان کشور را اداره کرد.
نوبخت در نشست خبری خود تاکید کرد که بودجه سال ۹۴ ایران بر اساس اهداف برنامه پنجم توسعه بسته شده است. این اهداف مبتنی بر رشد سرمایهگذاری، مهار تورم و افزایش اشتغال هستند ولی تحقق این اهداف، به رفع تحریمها و تامین منابع مالی لازم نیاز دارند.
کمترین میزان تقاضا در ۱۲ سال
اوپک در آخرین گزارش ماهانه خود پیشبینی کرده که تقاضا برای نفت کشورهای عضو این سازمان درسال ۲۰۱۵ به حدود ۹/ ۲۸ میلیون تن برسد که کمترین میزان در ۱۲ سال گذشته است.
عربستان سعودی که عملا رهبری اوپک را در دست دارد، تاکید کرده که در صورت ادامه روند سقوط قیمت نفت، قصد محدود کردن تولید را ندارد.
والاستریت ژورنال در اوایل ماه دسامبر در گزارشی به نقل از منابع سعودی نوشته بود که عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس با نفت بشکهای ۶۰ دلار هم کنار خواهند آمد.
طبق برآورد صندوق جهانی پول، کاهش ۳۰ درصدی بهای نفت خام، موجب خواهد شد به نرخ رشد اقتصادی اغلب کشورهای صنعتی ۸/ ۰درصد دیگر اضافه شود؛ از جمله روسیه باید انتظار تورم بالاتر و رشد کمتری را داشته باشد.
در صورتی که روند نزولی قیمت نفت ادامه یابد، احتمال کسری بودجه اقتصاد ایران و کاهش حجم بودجههای عمرانی این کشور بالا میرود. کریستین لاگارد مدیرصندوق جهانی پول پیشتر گفته است ادامه سقوط بهای نفت، روند توسعه در کشورهای صادرکننده همانند روسیه، ایران، ونزوئلا و نیجریه را با دشواریهای عدیده روبرو میکند.