روزنامه نیویورک تایمز در یکی از سرمقاله های نسخه روز جمعه هفتم نوامبر خود، به تشریح آنچه “واکنش ضدآمریکایی” در ایران از هنگام توافق جامع اتمی ۲۳ تیر ماه نامیده پرداخته است و با اشاره به دستگیری یک بازرکان آمریکایی–ایرانی در تهران می گوید، سرکوب احتمالا بدتر خواهد شد.
به گزارش صدای آمریکا، در این سرمقاله گفته می شود تندروهای ایران، به رهبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مدت ها پیش مخالف شدید خود با توافق را، که برنامه اتمی ایران را در برابر لغو تحریم های بین المللی محدود می کند، نشان دادند. این نیروها با گذشت زمان بیشتر نشان می دهند برای تضعیف توافق و شانس بهبود مناسبات با غرب تا کجا حاضر هستند پیش بروند – بسیاری از حامیان توافق ، در آمریکا و نیز در ایران، امیدوار بودند منافعی به بار آورد.
البته، سپاه و متحدانش چنین گشایشی را تهدیدی عظیم برای سیستم سیاسی و، شاید مهمتر، کنترل خود بر بخش های بزرگی از اقتصاد ایران می بینند.
به عنوان هشداری به میانه روهایی مانند حسن روحانی رئیس جمهوری ایران که توافق هسته ای را برای احیای اقتصاد فلج شده کشور لازم می دانست و هنگام انتخاب شدن آزادی های بیشتری را وعده داد، ماموران سپاه پاسداران بازداشت روزنامه نگاران، فعالان و چهره های فرهنگی را آغاز کرده اند.
در روزهای اخیر، نیروهای امنیتی سپاه چند نفر، از جمله عیسی سحرخیز روزنامه نگار اصلاح طلب، احسان مازندرانی سردبیر ارشد روزنامه اصلاح طلب فرهیختگان، و آفرین چیت ساز هنرمند و روزنامه نویس را دستگیر کردند.
دیگر موارد دستگیری های دارای انگیزه سیاسی، سیامک نمازی مشاور آمریکایی–ایرانی را که طرفدار بهبود مناسبات ایران و آمریکا شناخته می شود، و نزار زاکا کارشناس آمریکایی–لبنانی فناوری اطلاعات بود. حتی پیش ار توافق اتمی، سه آمریکایی ایرانی تبار در زندان های ایران در حبس بودند: جیسون رضائیان، امیر حکمتی و سعید عابدینی. یک عامل ناشناس که برای سپاه کار می کند، در گفتگویی با تلویزیون دولتی ایران با آب و تاب درباره در هم شکستن یک شبکه روزنامه نگارانی که به گفته او علیه منافع ملی کشور کار می کردند، سخن گفت.
به نوشته نیویورک تایمز، آیت اله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، به سرکوب دامن می زند. او اجازه داد توافق اتمی سر بگیرد، اما از آن زمان آمریکا را به عنوان دشمن اصلی ایران محکوم کرده و علیه آنچه می گوید قصد آمریکا به نفوذ در ایران و حمله به ریشه های انقلابی کشور است، هشدار می دهد.
حسن روحانی روز چهارشنبه اما در اظهاراتی مهم و شگفت آور، به صراحت از دستگیری های اخیر انتقاد کرد و گفت دست کم برخی از آنها بی اساس بوده است. او در وبسایت خود از مقامات اطلاعاتی و امنیتی خواست “بازی با واژه ها” یی را که آیت الله خامنه ای به کار می برد، برای توجیه اقدامات خود متوقف کنند.
نیویورک تایمز می نویسد به نظر می رسد که آقای روحانی روی خط باریکی راه می رود و سعی دارد توافق هسته ای را با نگاهی به کمک متحدانش در انتخابات پارلمانی، که رفراندومی به اقدامات او دیده می شود، همراه خود نگاه دارد. وی برای اجرای توافق اتمی به همکاری آیت الله خامنه ای و سپاه نیاز دارد، و به عقیده کارشناسان این وضع توانایی او را برای به چالش گرفتن آنها در مساله حقوق بشر محدود می کند.
آقای روحانی، آنگونه که باید، نسبت به آیت الله خامنه ای بیشتر محترمانه رفتار کرده است، اما نگرش های متفاوت آنها برای ایران روز به روز آشکارتر می شود و پیش بینی پیامد آن دشوار تر.
