اریک برووِر و هنری روم در یک یادداشت برای واشنگتن پست به راه‌ها و موانع بازگشت ایران و آمریکا به توافق اتمی سال ۲۰۱۵ پرداخته‌اند.
به گزارش شفقنا، به نقل. از واشنگتن پست:” ایران و آمریکا، هر دو می گویند که خواهان احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ هستند اما هریک منتظر است که دیگری گام بعدی را بردارد. دو ماهی است که دیپلمات ها و تحلیلگران بر جزییات چگونگی کنار هم نشاندن دو طرف برای ترسیم مسیر پیش رو تمرکز دارند.
برخلاف آنچه مقام های ایران می گویند، ممکن نیست که با زدن یک کلید، برجام را به مسیر خود بازگرداند. آمریکا و ایران با گفتگوهای پیچیده ای بر سر چگونگی کندکردن پیشرفت هسته ای ایران و تحریم های آمریکا و نیز مراحل انجام آن روبرو هستند. هرچند شاید حل و فصل برخی مسائل آسانتر باشد اما دست کم سه زمینه کلیدی (دشوار) وجود دارد.
بازگرداندن برنامه هسته ای ایران- که اکنون بسیار فراتر از محدوده های برجام رفته- از نظر فنی، شدنی است و انجام آن در قیاس با اجرایی کردن رفع تحریم ها، سر راست تر است. ایران در سال های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ هم همین کار را انجام داده و در متن برجام هم ملاک و میزان کار مشخص شده است. اما آمریکا خواهان تدوین یک برنامه است که روشن سازد ایران چگونه برنامه هسته ای اش را به عقب باز می گرداند و ، مهمتر از آن، بازرسان بین المللی هم باید هرگام ایران در این مسیر را نظارت کنند.
انگیزه اصلی ایران برای به عقب بردن، برنامه هسته ای اش، کاهش تحریم های آمریکاست که در سه سال گذشته، اقتصادش را در منگنه گذاشته است. اما مسیر رفع تحریم ها، بسیار پیچیده تر از مسیر بازگرداندن برنامه هسته ای است چرا که یک دستور کار روشن برای آن وجود ندارد. موضع عمومی ایران، سرراست است: آمریکا باید همه تحریم هایی را که در دوران ترامپ اعمال شده، بردارد. اما بازگشت آسان به وضعیت پیشین، برای واشنگتن آسان نیست.
علاوه بر تحریم های مرتبط با برجام، دولت ترامپ محدودیت های دیگری هم وضع کرده که ربطی به توافق هسته ای ندارد؛ مثلا علیه هکرهای ایرانی، مظنونین به سوء استفاده از حقوق بشر و کسانی که دست اندرکار برنامه موشک های بالستیک ایران یا مظنون به مداخلات انتخاباتی هستند. انجام این کار، یعنی پاک کردن آنچه در چهارسال گذشته انجام شده، از نظر سیاسی دشوار است اگر نگوییم که با منافع امنیت ملی آمریکا هم در تناقض است.
آیا آمریکا می تواند تحریم های مرتبط با برجام را بردارد اما همه دیگر موارد، همچون تحریم های تروریستی و حقوق بشری، را پابرجا بدارد؟ به این آسانی نیست. دولت ترامپ تحریم های تازه ای را بر تحریم های کنونی افزود تا اطمینان حاصل کند که برخی از تحریم هایی که به برجام مربوط اند، همچنین تحت قوانینی که ناظر بر دیگر مسائلی همچون تروریسم هستند نیز اعمال شوند. این کار، تاحدودی، یک تلاش عامدانه برای دشوار کردن مسیر دیپلماسی با ایران بود.
بانک مرکزی ایران و شرکت های ملی نفت و نفتکش، تحت اینگونه تحریم های مسموم قرار دارند. جمهوریخواهان و برخی دمکرات ها با رفع تحریم های تروریسم علیه نهادهایی که آمریکا، آنها را با گروههای تروریستی پیوند داده، مخالفت خواهند کرد و این بخش از کار را با حساسیت ویژه ای همراه می سازند. اما ایران، بدون رفع این محدویت ها و برخی از دیگر تدابیر، به خواسته خود برای رفع کامل تحریم ها نخواهد رسید.
برجام، همچنان موضوع بسیار اختلاف برانگیزی در واشنگتن خواهد بود اما ظاهرا بسیاری از جمهوریخواهان و دمکراتها بر سر یک موضوع اجماع دارند: برجام به تنهایی برای چاره کردن چالش های درازمدت تر ایران، کفایت نمی کند از جمله برنامه موشک های بالستیک و رفتار ناپایدارساز ایران در منطقه. بسیاری از حامیان و منتقدان برجام، همچنین توافق دارند که آمریکا باید تلاش کند دوره زمانی محدودیت های اعمال شده بر برنامه هسته ای ایران را تمدید کند.
