در مطلبی از خط و خطوط رژیم در اینده، یک کارشناس رژیم در مصاحبه با ایسنا گفت : “ما در سال جاری یک خط هستهای و یک خط منطقهای را در پیش گرفتیم. تا این اواخر استفاده از ظرفیتهای منطقهای را در دستور کار نداشتیم و بیشتر در خط هستهای پیش میرفتیم. شاید تلقی تصمیمگیران این بود که ظرفیتهای منطقهای میتواند به حل مساله هستهای کمک کند. اینکه الان مسئولان چه ارزیابی از اتفاقاتی که افتاده است دارند، نمیدانم اما بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی به نظر میرسد استفاده از ظرفیتهای منطقهای با سرعت سابق ادامه ندارد.
وی ادامه داد: احساس من این است که اگر ایران در برجام مقداری کوتاه آمد برای آن بود که منطقه سطح بحران و تنش بالا رفت. در سال آینده شاید نظام خط هستهای را پیش ببرد، این تصمیمی است که هنوز نشانهای از آن دیده نمی شود. اگر خط هستهای را فعال کند بهترین استراتژی “ریست” کردن روند غنیسازی است؛ یعنی ایران به غنیسازی 20 درصد باز گردد و همه چیز به وضعیت اول یا به اصطلاح “صفر” برگردد، همان طور که آمریکا در تحریمها همه چیز را به حالت اول برگرداند آن هم با شیبی تندتر. ما هم میتوانیم بر اساس اصل عمل متقابل تعهدات خود را به پیش از برجام برگردانیم. در این شرایط است که میتوان با آمریکا وارد مذاکره شد و اروپا را کنار گذاشت. اما واضح است که اجرایی کردن این تصمیم در عمل به همین راحتی نیست.
این کارشناس مسایل بینالملل خاطرنشان کرد: اگر رژیم بخواهد خط منطقهای را تشدید کند، به نظرم باید در یمن شاهد اتفاقاتی باشیم. البته تصمیمگیری در این رابطه بسیار سخت است. تحلیلها این بود که عربستان در مسایل منطقهای کوتاه میآید اما به هر حال این اتفاق نیفتاد و آمریکا با ترور سلیمانی معادلات را به هم زد. از این رو باید دید ایا ایران این دو خط را می خواهد همزمان پیش ببرد یا یکی از آنها را؟ البته کنترل هر دو همزمان سخت است.
قهرمانپور درباره پذیرش نقش اروپا در مذاکرات هستهای احتمالی در آینده با وجود اجرا نکردن تعهدات برجامی گفت: به هر حال وقتی دو طرف دعوا میکنند یک نفر باید این دو را آشتی دهد. باید اروپا یا عمانی باشد که این گفتوگو و تعامل را شکل دهد.
دیوار بیاعتمادی میان ایران و آمریکا آنقدر بلند است که ناچاریم کشوری را واسطه کنیم. این به معنای تمایل ایران به اروپا و غیره نیست بلکه چارهای جز این نیست. اگر تصمیم نظام بر مذاکره باشد حتما نیاز است که واسطه، میانجی و هماهنگکنندهیی وجود داشته باشد و آن وقت است که طرفهای متمایل برای واسطهگری مهم میشوند.
وی درباره چشم انداز مذاکرات میان ایران و آمریکا خاطرنشان کرد: تا وقتی آمریکا تحریمها را برندارد، ایران به مذاکرات خارج از 1+5 رضایت نخواهد داد، چون مساله حیثیتی شده است. ترامپ چیزی باقی نگذاشته که تحریم نشده باشد و مذاکرات در چنین شرایطی در افکار عمومی داخلی ایران بازتاب منفی دارد. اساسا چشمانداز مذاکرات با آمریکا را تا تشکیل مجلس جدید در ایران چندان روشن نمیبینم، بعد از آن شاید اتفاقاتی بیفتد اما ابتکار برای مذاکرات در آینده حتما از داخل دولت نخواهد بود.
قهرمانپور گفت: اروپاییها این مساله را میدانند و تحلیلی که دارند این است که ترامپ و ایران از مواضع خود کوتاه نمیآیند، پس بهتر است بیجهت ریسک نکنند، از این رو شاهد انفعال در اروپاییها هستیم.”