سال 2015، دشوارترین سال دوران ریاست جمهوری اوباما

سال 2015 در حالی آغاز می شود که انبوهی از مشکلات داخلی و خارجی، از جمله مناقشه ی هسته ایران، جنگ بر علیه داعش (دولت اسلامی) و نیز مسئله اوکران، بدون هیچ راه حل جامعی بر روی میز اوبا مانده است.

این در حالی است که سیاستمداران جمهوری‌خواه با داشتن اکثریت آرا در دو مجلس سنا و نمایندگان تصمیم به باطل کردن طرح های شکست خورده ی او دارند. اما اوباما اعلام کرده که مقاومت خواهد کرد.

رادیو دویچه وله آلمان طی گزارشی خبر داد که بحران ویران‌گر در اوکراین، جنگ علیه شبه‌نظامیان تروریست “دولت اسلامی” در عراق و سوریه و مناقشه اتمی با ایران تنها سه کشمکش بزرگ عرصه سیاست خارجی هستند که باراک اوباما با آن‌ها در سال ۲۰۱۵ مواجه خواهد بود.

مسائل داخلی آمریکا نیز همچون بار بر دوش رئیس جمهور این کشور سنگینی می‌کنند. روز سه‌شنبه آینده (۶ ژانویه / ۱۶ دی) کنگره آمریکا با ترکیب تازه خود آغاز به کار خواهد کرد. نمایندگان حزب دمکرات آمریکا در کنگره جدید دیگر همچون گذشته در اکثریت نیستند. به زحمت بتوان موضوعی ناراحت‌کننده‌تر از این برای اوباما متصور شد.

اما اوباما پیش از این هیچ‌گاه این گونه مبارزه‌جو به نظر نرسیده است. اگرچه در حال حاضر جمهوری‌‌خواهان در هر دو مجلس سنا و نمایندگان در اکثریت هستند، اما اوباما با حق وتوی خود برگ برنده را در دست دارد. اوباما می‌گوید که تا کنون از این امکان تنها با احتیاط بسیار بهره برده است. او می‌افزاید: «اما تصور می‌کنم این بار چند مورد پیش بیاید که باید “قلم وتوی” خود را به کار بگیرم.»

کاملا روشن است که اوباما به چه کسانی و چرا اخطار می‌دهد: او نخواهد گذاشت که جمهوری‌خواهان بر اصلاحات و ابتکارهای او خط بطلان بکشند.

دست کم پنج عرصه وجود دارد که ممکن است جمهوری‌خواهان بخواهند در سال ۲۰۱۵ در آن برای اوباما مشکل ایجاد کنند.

بودجه

اگرچه دولت اوباما و اپوزیسیون آن با لایحه بودجه یکهزار و صد میلیارد دلاری هزینه‌های جاری سال ۲۰۱۵ موافقت کرده‌اند، اما درباره بودجه مهم مربوط به وزارت امنیت داخلی هنوز تصمیمی گرفته نشده و این مسئله باید تا پایان ماه فوریه حل شود. جمهوری‌خواهان ممکن است تلاش کنند با لایحه‌ای قانونی دست‌اندازهایی برای سیاست‌های مهاجرتی اوباما ایجاد کنند.

مهاجرت

اوباما پس از آنکه جمهوری‌خواهان موفق به کسب اکثریت در کنگره شدند، از اختیارات خود به عنوان رئیس جمهور استفاده کرد و با صدور یک حکم مانع اخراج حدود پنج میلیون مهاجر شد.

جمهوری‌خواهان در برابر از “مسموم کردن چشمه” (نماد جنایت علیه عموم مردم) سخن گفتند. حال برخی از آنان می‌خواهند ابتکار یاد شده اوباما را باطل کنند.

اما استراتژی جمهوری‌خواهان در این رابطه نیز ریسک‌هایی را در بر دارد. آرا مهاجرانی که از کشورهای آمریکای لاتین آمده‌اند برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶ مهم است. اگر این مهاجران آرا خود را از جمهوری‌خواهان دریغ کنند، ممکن است نامزد این حزب نتواند به عنوان رئیس جمهور وارد کاخ سفید شود.

سلامتی

جمهوی‌خواهان سال‌هاست که می‌خواهند اصلاحات اوباما در سیستم خدمات درمانی را باطل یا دست کم از محتوا خالی کنند. حال آن‌ها دارای اکثریت در هر دو مجلس آمریکا هستند. اما اوباما نمی‌خواهد به هیچ وجه اجازه دهد که مهم‌ترین اصلاحات وی در عرصه سیاست داخلی از بین برود.

محیط زیست

اوباما پس از تامل طولانی سرانجام سال گذشته دستور انجام تحولی وسیع را در عرصه محیط زیست صادر کرد. قرار است تا سال ۲۰۳۰ میزان تولید دی اکسید کربن توسط نیروگاه‌های اتمی در آمریکا تا حدود ۳۰ درصد کاهش یابد. جمهوری‌خواهان می‌خواهند مانع این امر شوند.

ایران

مهلت انجام مذاکرات با ایران درباره برنامه اتمی این کشور تا ماه ژوئيه تمدید شده است. در حال حاضر هنوز کسی نمی‌تواند بگوید که نتیجه این مذاکرات چه خواهد شد. این مذاکرات اگر به نتیجه برسد و توافق حاصل شود، یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های سیاست خارجی اوباما خواهد بود. در غیر این صورت از این مذاکرات به عنوان “بزرگ‌ترین شکست” اوباما یاد خواهد شد.

آنچه قضیه را پیچیده می‌کند این است که جمهوری‌خواهان تهدید می‌کنند حین انجام مذاکرات خواستار تشدید تحریم‌ها علیه ایران خواهند شد. سناتور جمهوری‌خواه باب کورکر گفته است: «کنگره می‌خواهد در موضوع توافق با ایران دخالت کند.»