«مادران خاوران» نامی است برای مادران قتل عام خونین سی هزار زندانی سیاسی به فرمان خمینی ضحاک در تابستان 1367 که به بخشی از آنان به شکل دسته جمعی در گلزار (گورستان) خاوران دفن شده‌اند.
رادیو دویچه وله آلمان طی گزارشی اعلام کرد: هیأت داوران جایزه گوانگجو در کره جنوبی، جایزه امسال خود را به طور مشترک به مادران خاوران و عادل رحمان‌خان فعال حقوق بشر بنگلادشی اعطا کرد. این جایزه هرساله به یکی از کوشندگان صلح و حقوق بشر اهدا می‌شود.
بنیاد گرامیداشت سالروز ۱۸ مه در کره جنوبی، جایزه گوانگجوی امسال خود را به طور مشترک به مادران خاوران ایران و عادل رحمان‌خان فعال حقوق بشر بنگلادشی اعطا کرد.
به گزارش سازمان «عدالت برای ایران»، هیئت داوران جایزه گوانگجو، مادران خاوران را به عنوان مادران و خانواده‌های زندانیان سیاسی کشته‌شده در ایران که “خواهان حقیقت و عدالت” هستند٬ به همراه عادل رحمان خان، فعال بنگلادشی که خود را وقف حمایت از حقوق اساسی و استقرار حقوق بشر کرده به صورت مشترک برنده جایزه امسال خود اعلام کرده است.
هیئت داوران جایزه گوانگجو اعلام کرد: «با وجود سکوت جمهوری اسلامی در پاسخگویی به دادخواهی مادران، پیگیری تاریخی و مستمر این گروه حقوق بشری برای دستیابی به حقیقت و پاسخگویی باعث افزایش اعلام نظرات مخالفان سیاسی در این زمینه، پیشرفت تحقیقات درباره نقش دولت در محاکمات ناعادلانه و هم‌چنین گسترش حمایت فعالان حقوق بشر در رابطه با پیگیری این اعدام‌ها شده است».
مراسم اهدای این جایزه روز یکشنبه، ۲۸ اردیبهشت (۱۸ مه) در شهر گوانگجوی کره جنوبی با حضور تعدادی از مادران و خانواده‌های کشته‌شدگان دهه ۱۳۶۰ برگزار خواهد شد.
بنیاد گرامیداشت ۱۸ مه که هر سال، جایزه گوانگجو برای حقوق بشر را اهدا می‌کند یک سازمان غیرانتفاعی و غیردولتی است که در سال ۱۹۹۴ از سوی بازماندگان قتل عام مخالفان در ماه مه ۱۹۸۰ درشهر گوانگجوی کره جنوبی تاسیس شد. هدف از راه‌اندازی این بنیاد، گرامیداشت خاطره قیام ۱۸ مه به منظور کمک به اتحاد صلح آمیز کره و فعالیت در جهت صلح و حقوق بشر در سراسر جهان است.
۱۸ ماه مه سال ۱۹۸۰، مردم کره در شهر گوانگجو در اعتراض به دولت وقت که در پی کودتا روی کار آمده بود، به خیابان‌ها آمدند. این تظاهرات و اعتراضات به خشونت کشیده شد و در جریان آن ۱۵۴ تن کشته٬ ۷۴ تن مفقود و بیش از ۴ هزار نفر مجروح و بازداشت شدند.
تا زمانی که دولت کودتا در کره بر سر کار بود، رسانه‌های دولتی از این رخداد به عنوان یک شورش کمونیستی یاد می‌کردند٬ اما از سال ۲۰۰۲ با برپایی یک قبرستان ملی و تعیین روز ۱۸ مه به عنوان روز ملی بزرگداشت قربانیان این رخداد، برای جبران صدمات وارده به بازماندگان این کشتار و خانواده‌های قربانیان تلاش می‌شود.
“مادران خاوران” نامی است برای بازماندگان اعدام‌شدگان دهه شصت خورشیدی در ایران که در گورستان خاوران به طور دسته‌جمعی دفن شده‌اند.
