جان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا٬ روز جمعه (۲۱ شهریور٬ ۱۲ سپتامبر) اعلام کرد که حضور ایران در کنفرانس بینالمللی پاریس درباره بحران امنیتی عراق و پیشرویهای تروریستهای “دولت اسلامی” (داعش سابق) که قرار است هفته آینده در پاریس برگزار شود “نامناسب” است. به گفته او، نقشی که نیروی قدس سپاه پاسداران ایران در سوریه ایفا میکند نشان میدهد که حضور ایران نمیتواند مناسب چنین کنفرانسی باشد.
رادیو دویچه وله آلمان به نقل از گزارشی از نیویورک تایمز گزارش داد که کنفرانس بررسی بحران امنیتی عراق قرار است روز دوشنبه (۱۵ سپتامبر) به میزبانی فرانسه برگزار شود تا در حضور نمایندگان دولت عراق٬ هماهنگیها برای مقابله با شبهنظامیان “دولت اسلامی” تقویت شود. آمریکا به تازگی اعلام کرده که قصد “تضعیف و نابودی” این شبکه تروریستی را دارد و قرار است به زودی برای تحقق این هدف ائتلافی شکل دهد و حملاتی را علیه مواضع آنها در عراق و سوریه سازماندهی کند.
مقامات فرانسوی هنوز درباره حضور یا عدم حضور نمایندگانی از جمهوری اسلامی ایران در کنفرانس پاریس تصمیم نگرفتهاند٬ اما جان کری در جریان سفرش به ترکیه و دیدار با مقامات این کشور در راستای تشکیل یک ائتلاف منسجم بینالمللی برای مقابله با “دولت اسلامی”٬ به تصریح گفت که آمریکا با حضور ایران در چنین برنامهای مخالف است.
او عنوان کرد: «در شرایط کنونی٬ در این برهه زمانی٬ به دلایل متعدد این تصمیم [دعوت از ایران] نمیتواند تصمیم درستی باشد.» کری گفت: «نیروهای حاضر ایران در خاک سوریه عمیقا در آنجا مشارکت دارند و جمهوری اسلامی در جاهای گوناگون دنیا حامی ترور بوده است.» او تصریح کرد، مقامات فرانسوی درباره موضوع دعوت از ایران با او مشورت نکردهاند.
رد شایعات پیرامون همکاری ایران و آمریکا
در هفتههای اخیر و بهویژه پس از اعلام استراتژی جدید دولت آمریکا برای نابودی تروریستهای “دولت اسلامی”٬ گمانهزنیهایی درباره همکاریهای احتمالی ایران و آمریکا برای مقابله با دشمن مشترکشان (گروه یادشده) صورت گرفت. ناظران گمان میکردند منافع مشترک میتواند این دو کشور را ترغیب به همکاری کند و نقشی مثبت در ارتقای روابطشان داشته باشد. اما حالا از هر دو طرف سیگنالهایی میرسد که نشان میدهد قصد همکاری ندارند.
به گزارش نیویورکتایمز٬ جان کری درباره این موضوع گفت: «مذاکرات عمیق و جدی با ایران درباره برنامه هستهای این کشور ادامه خواهد یافت٬ در حالی که ما در عراق٬ سوریه و دیگر کشورهای خاورمیانه منافع متضادی داریم. برای مقابله با “دولت اسلامی” برنامهای برای اقدام هماهنگ با ایران نداریم.» به گفته او، پیش از آنکه گفتوگو با ایران بر سر عراق و سوریه ممکن شود٬ ایران باید فعالیتهای نظامی خود در سوریه را محدود کند.
جان کری به تاکید گفت: «سپاه پاسداران در خاک سوریه مشغول نبرد است و این مسالهای جدی است. به همین خاطر است که باید با شیوهای مناسب به آنها نزدیک شد٬ نه در کنفرانسی که قرار است هفته آینده برگزار شود.» وزیر خارجه آمریکا معتقد است ایران باید طی یک فرآیند در طول زمان برای تعامل بر سر این مساله آماده شود.
پیشتر سردار مسعود جزایری٬ معاون ستاد کل نيروهای مسلح جمهوری اسلامی هم اعلام کرده بود که همکاری ایران و آمریکا برای مقابله با “دولت اسلامی” به هیچ وجه امکانپذیر نیست “چرا که ايران در مقابل داعش میايستد، اما آمريکا داعش را ايجاد کرده است.”
نیویورکتایمز درباره وضعیت پیچیده ایران و آمریکا برای همکاری در زمینه مقابله با “دولت اسلامی” مینویسد: «رویکرد دولت اوباما در واقع به نوعی تن دادن به واقعیتهای خاورمیانه است: عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس٬ ایران را مهمترین دشمن خود میدانند و در نبرد سوریه در نقطه مقابل جمهوری اسلامی ایستادهاند.»
این روزنامه ادامه میدهد: «آمریکا برای مقابله با داعش در صدد جلب حمایت و همکاری اعراب سنی است و به همین خاطر بسیار دشوار است که بتواند ائتلافی بسازد که هم ایران را در بر بگیرد و هم عربستان سعودی را٬ که پذیرفته میزبان برنامههای آموزشی آمریکاییها برای مخالفان سوری باشد.»