با وجود تلاشهای پیگیر مقامات جمهوری اسلامی و زد و بندهای مماشاتگران برای بر قراری مراودات بانکی نظام حاکم بر ایران با بانکهای جهانی، هیچ یک از بانکهای بزرگ دنیا حاضر به معامله اقتصادی باایران تحت حکومت جمهوری اسلامی، نیستند.
رادیو فرانسه طی گزارشی به این موضوع پرداخته و می نویسند: با وجود این که تحریم مالی و بانکی ایران تا اندازهای سبک شده، اما بانکهای بزرگ دنیا همچنان داد و ستد با این کشور را پرخطر ارزیابی میکنند.
خبرگزاری ایسنا به نقل از منابع خارجی مینویسد که “ایران در حال لابی برای مشارکت بانک اچ.اس.بی.سی” در معاملات مجاز است.
بخصوص وضعیت بانک فرانسوی ب.ان.پ. پاریبا که در حال حاضر با مقامات قضایی آمریکا درگیر است و باید احتمالاً جریمۀ بسیار سنگینی به خاطر داد و ستد پنهان با کشورهای تحریمشده بپردازد، سایر بانکها را به احتیاط بیشتر وا داشته است. بانک ب.ان.پ. پاریبا که طی سالهای ٢٠٠٢ تا ٢٠٠٩ با ایران و چند کشور تحت تحریم مبادلاتی داشته، ممکن است به پرداخت نه میلیارد دلار جریمه مجبور شود.
این جریمههای هنگفت که میتواند هر بانک بزرگی را به مخمصه بیندازد، عامل تعیینکنندهای برای انصراف از معامله با ایران شده است.
بانک اچ.اس.بی.سی نیز در سال ٢٠١٢ از سوی مقامات قضایی آمریکا به پرداخت ١,٩٢ میلیارد دلار محکوم شد. جرم این بانک معامله با ایران و همچنین فعالیتهای پولشویی در مکزیک بود.
البته تحریم ایران، حتی در دورۀ اوج، هیچگاه شامل مواد غذایی و محصولات ضروری بهداتش و درمان نشده است، ولی به هر حال همۀ قوانین و مقرراتی که طی چند سال در جهت تحریم ایران وضع شده، مبادلات مالی را بسیار سخت و دست و پاگیر کرده است. حتی در تجارت مجاز، پرداختها با تأخیر صورت میگیرد و اجناس دیر به مقصد میرسند.
به گفتۀ کارشناسان مالی، بانک اچ.اس.بی.سی هم مثل سایر بانکها هر روز بیشتر میترسد که مبادا مراجع تحریمها به سراغش بیایند.
به همین دلیل طی چند هفتۀ اخیر، این بانک مبادلات با ایران را که مربوط کالاهای مجاز هم بوده، مسدود کرده است.
خبرگزاری فرانسه از یک مسئول بانکی نقل میکند که خود شاهد مسدود شدن واریزهای مالی از، یا به سوی ایران بوده است.
مسئولان اچ.اس.بی.سی توضیح دادهاند که مبادلات را به دقت و مورد به مورد بررسی میکنند. در اطلاعیۀ این بانک آمده است که “روند بررسیها بسیار دشوار و وقتگیر است. این بانک فقط مبادلاتی را مسدود میکند که توسط قوانین ومقررات تصریح شده است”.
اما بنا مشاهدات و اطلاعاتی که از محافل متعدد بانکی در اروپا و آمریکا به دست آمده، حاکی از آن است که اچ.اس.بی.سی حتی تمام مبادلات مالی مربوط به خرید و فروش محصولات مجاز و بخصوص کالاهایی که از نگاه مراجع غربی با امور خیر (بشردوستانه) مرتبط است، را مسدود کرده است.
خبرگزاری رویترز که اسامی هیچیک از کارشناسان و مسئولان بانکی مصاحبهشونده را منتشر نکرده، از قول یکی از آنان مینویسد: “فضای مالی ایران به قدری آسیبپذیر و شکنننده است که از دست دادن فقط یک منبع مثل بانک اچ.اس.بی.سی، میتواند پیامدهای حیاتی برای کشور داشته باشد”.
از سوی دیگر، همین خبرگزاری به نقل از منابع اطلاعاتی و امنیتی فرانسه میافزاید که “بانک مذکور از فقدان شفافیت در فعالیتهای ایران بسیار نگران است”.