روزنامه اینترنتی فراز نوشت: از پروژه ریلی چابهار تا توسعه میدان گازی فرزاد ب، تنها ظرف یک هفته، ایران، دو قرارداد مهم توسعهای در جنوب کشور را با هند لغو کرد. حالا تمام پرسشها بر سر چرایی ماجراست. از ردپای قرارداد ۲۵ ساله با چین تا باج دادن طرف هندی به تحریمهای امریکا.
خبرگذاری تسنیم، دیروز گفته که مقامات ایران در ژانویه امسال به همتایان هندی اعلام کرده بودند که ایران میتواند میدان گازی فرزاد بی را به تنهایی توسعه دهد.
میدان گازی فرزاد بی، یکی از میدانهای گازی مشترک ایران و عربستان است که در سال ۲۰۱۲ کشف شد و تولید گاز طبیعی و میعانات گازی آن از سال ۲۰۱۳ توسط عربستان آغاز شد
در سمت ایران، امضای قرارداد اولیه اکتشاف و توسعه فرزاد B با کنسرسیومی متشکل از سه شرکت دولتی هند به سال 2000 میلادی برقرار شد، اما این قرارداد تنها در بخش اکتشاف اجرایی شد و در بخش توسعه هیچ اقدامی برای برداشت منابع گازی این میدان نشد.
اردیبهشت ماه سال 96 نیز گزارش شد که هیاتهای ایرانی و هندی، راههای توسعه میدان گازی «فرزاد بی» و پرداخت باقیمانده بدهی پالایشگاههای هندی به ایران را بررسی کردند.
اما با شکست این مذاکرات، یک سال بعد در خرداد 96 خبر آمد كه ايران به طور قطع، امتياز توسعه اين ميدان را به هند نميدهد، هنديها در مقابل اعلام كردند پالايشگاههاي دولتي هند قصد دارند؛ ميزان خريد نفت خود از ايران را در سال 18-۲۰۱۷ يك پنجم كاهش دهند و اگر در تصميم تهران تغييري حاصل نشود، ميزان كاهش خريد را بيشتر خواهند كرد.
باز هم یک سال پس از تمام این بن بستهای حقوقی، در بهمن 97 مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از ادامه مذاکرات با هندیها برای توسعه میدان مشترک فرزاد B خبر داد.
اما این سریال دنباله دار در آن زمان نیز، گرهای از این ماجرای پیچیده باز نکرد و چند ماه بعد در فرودردین 98 باز هم وزیر نفت در آخرین اظهار نظر خود گفت «ایران مشکلی ندارد و همچنان در این قرارداد منتظر هند است »
بر اساس این گزارشها، برعکس بلاتکلیفی ایران، عربستان برنامهای مشخص برای توسعه میدان گازی عربیه دارد. شرکت آرامکوی عربستان با اعلام آغاز تولید گاز از میدان حصبه ،مشترک با میدان فرزاد A برنامه تولید مشترک 2.5 میلیارد فوت مکعب گاز از میادین حصبه و عربیه را در دستور کار قرار داده است.
در آن زمان و در اوج مذاکرات، اعلام شد، پیشنهادی که از سوی هند داده شد براى تهران قابل قبول نبود. به گفته بیژن زنگنه وزیر نفت ایران، «پیشنهاد هند در واقع هیچ نفعی برای ایران نداشت.»
در واقع پیشنهاد هندیها این بود که ایران گاز فرزاد B را بخرد اما ایران از یک سو منابع مورد نیاز خرید گاز فرزاد را ندارد و از سوی دیگر نیازی به گاز فرزاد B حداقل تا پنج سال آینده نخواهد داشت.
در دولت یازدهم، بارها هندی اعلام کرده بودند اگر ایران این میدان را به ما ندهد ما دیگر از این کشور نفت نمیخریم .
با این حال همین منابع هندی از دو عامل دیگر برای برکناری هندی از این پروژه نام بردهاند. بر اساس گزارشهای منابع هندی، هند از سال ۲۰۰۹ به دنبال تأمین قرارداد برای میدان گازی فرزاد بود، اما تحریم ها علیه تهران نقش مهمی را در مانع تراشی بازی کرد.
حالا ماجرا هر چه که باشد، ایران، هند را تنها ظرف یک هفته از دو قرارداد توسعهای مهم در جنوب کشور، کنار گذاشته است. اگرچه در هردو نمونه اخیر، ایران اعلام کرده که پروزه ها را با شرکتهای داخلی پیش میبرد اما زمزمههای مشارکت طرف خارجی جایگزین هند نیز بلندتر از پیش شنیده میشود. حاشیه آن جاست که اگر این جانشین سرمایهگذاری خارجی، چین باشد، آن وقت، پای ماجرای سند مبهم ۲۵ ساله همکاری میان تهران و پکن نیز، بار دیگر خبرساز خواهد شد.