روزهای پایانی دی‌ماه، هیأتی ۴۰نفره از سوی رژیم در سفری سه روزه راهی عراق شد تا در زمینه همکاری در بخش‌های مختلف در این کشور مذاکره کند. کمتر از یک هفته پس از این رخداد، حمید الغزی، دبیر هیئت دولت عراق امروز اعلام کرد که عراق و عربستان فردا توافقنامه اتصال شبکه برق را امضا می‌کنند. در کنار آن ترکیه نیز برای تأمین برق عراق وارد میدان مذاکره شده است. تلاش عراق برای تنوع‌بخشی به تأمین برق و کم‌رنگ کردن نقش رژیم انها را به یاد اتفاق مشابه ای انداخته است که در پنجسال قبل در حوزه‌ای دیگر رخ داد.
به نوشته شهرخبر، درست پنجسال قبل در اواخر آبان‌ماه ۱۳۹۵، توافقنامه سه‌جانبه بندر چابهار بین رئیس‌جمهور ایران، نخست‌وزیر هند و رئیس‌جمهور افغانستان در تهران امضا شد. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در بازگشت از تهران، برای افتتاح سد سلما که با هزینه تقریبی 300 میلیون دلاری هند ساخته شده است، به هرات افغانستان سفر کرد و این سد را افتتاح کرد. سد سلما که به سد دوستی هند-افغانستان تغییر نام داده شد، در بالادست رودخانه هریرود و در بالادست سد دوستی ایران-ترکمنستان ساخته شده است که از زمان شروع آبگیری آن مشکلات بسیار جدی‌ای برای تأمین آب شمال شرق کشور به‌ویژه شهر مشهد ایجاد کرد.
رژیم ادامه میدهد اما چرا عراق برای ما مهم است زیرا عراق به‌عنوان عمق استراتژیک ما در حوزه سیاسی نیز به شمار می‌رود
عراق را می‌توان از جمله مهم‌ترین همسایگان ایران دانست. اشتراکات مذهبی در عرصه عمومی و رسمی، مرزهای طولانی مشترک، روابط گسترده اقتصادی و موضوعاتی مانند مبارزه با تروریسم از یک‌سو و اختلافات دیرینه مرزی و جغرافیایی، رقابت بر سر نفوذ منطقه‌ای در برخی دوره‌ها و شکل‌گیری و تشدید دوگانه‌های ملی-مذهبی از سوی دیگر، مسائل مهم تأثیرگذار در روابط تهران و بغداد طی دهه‌های اخیر بوده است.
همچنین عراق به‌عنوان مهم‌ترین شریک تجاری ایران که بعضا در مقاطعی رتبه تجارت خارجی ایران با این کشور به چین پهلو می‌زد، برای ایران دارای اهمیت بالایی است. در کنار آن، عراق به‌عنوان عمق استراتژیک ایران در حوزه سیاسی نیز به شمار می‌رود و به همین دلیل حفظ این کشور در تمامی ابعاد برای این سرزمین دارای اهمیت بالایی است.
توالی اتفاقات در عراق پس از بازگشت هیئت تجاری ایران از بغداد، این نگرانی را ایجاد می‌کند که این کشور، تلاش خود برای کم‌رنگ کردن ایران را افزایش دهد و به نظر می‌رسد مسئولان کشور باید توجه بیشتری به این زنگ خطر داشته باشند.
اتاق ایران در گزارشی پژوهشی درباره «چشم‌انداز تحولات عراق و پیامدهای آن برای ایران» به رقبای تجاری جدید ایران در عراق اشاره کرده است. براساس این گزارش، عراق تأمین بخشی از برق مورد نیاز خود را با قیمتی ارزان‌تر از ایران، ازطریق کشورهای شورای همکاری خلیج فارس دنبال می‌کند و بر این اساس تفاهماتی برای انتقال برق از دو مسیر «عرعر – یوسفیه» و استان المثنی انجام داده است. شرکت اماراتی مصدر نیز برای تولید برق اقدام کرده است.
تجربه واردات برق و گاز از ایران به عراقی‌ها نشان داد عدم تنوع در تأمین نیازهای اساسی مشکل‌زاست. به همین دلیل بغداد به دنبال واردات برق از ترکیه، عربستان و برخی دیگر از کشورهاست. عراق احتمالا این تجربه را به سایر حوزه‌ها تسری خواهد داد.
رژیم: چگونه می‌توانیم در عراق ماندگار شویم؟
در روابط ایران و عراق، پرونده‌ها و موضوعات حل نشده متعددی وجود دارد که هر کدام می‌تواند به بستری برای تضعیف همکاری‌ها منجر شود. مسئله آب و برداشت از رودهای مشترک، لایروبی اروند و تعیین خط‌القعر در این رودخانه، مطالبات ایران از فروش برق و گاز به عراق، تکمیل احداث مسیر ریلی شلمچه-بصره بخشی از این پرونده‌های حل نشده است که اگرچه در برهه‌هایی برای حل و فصل آنها تلاش‌های بسیاری صورت گرفت، اما به نظر می‌رسد مسیر تفاهم درباره آنها هموار نیست.
هرچند درحال حاضر به‌واسطه تحریم‌ها، وزارت برق عراق بابت واردات گاز بیش از ۵ میلیارد دلار به ایران بدهکار است که مبلغ ۳ میلیارد دلار آن در بانک عراقی TBI مسدود و حدود ۲ میلیارد دلار از بدهی سررسیدشده وزارت برق نیز پرداخت نشده و علاوه بر اینها، طرف عراقی طبق قرارداد بیش از یک میلیارد دلار به شرکت ملی گاز ایران بابت جرائم قراردادی بدهکار است، اما با این حال برای توسعه روابط اقتصادی و از دست ندادن بازار عراق، باید راهکارهای مقتضی درنظر گرفته شود.
