عزت الشابندر، سیاستمدار مستقل و اسلامگرای عراقی که دیدگاههایی نزدیک به جریان صدر دارد، معتقد است که بعد از سال ۲۰۱۸، تقسیم بندیهای فرقهای و قومی جای خود را به تقسیم بندیهای مبتنی بر منافع شخصی سیاستمداران داد.
وی طی گفتگویی با شبکه السومریه عراق به نقل از فرارو گفت: “ایجاد وحدت درون هر یک از گروههای قومی و فرقهای بزرگ عراق – مانند شیعیان، سنیها و کردها- به ضرر عراق است و به تجزیه این کشور منجر خواهد شد. چرا که این گروهها اگر در درون خود متحد شوند، در مقابل سایر گروهها قرار خواهند گرفت.
انتخاب عدنان الزرفی از طرف رئیس جمهور عراق برای تشکیل دولت جدید عراق، به اختلافات عمیقی میان گروههای شیعی منجر شد.
گروههای سیاسی شیعه را به دو گروه متخاصم تبدیل کرد. گروهی با حمایت و همراهی سنیها و کردها برای تشکیل کابینه به نخست وزیری الزرفی تلاش میکنند. گروه دیگر که از مخالفان الزرفی متشکل شده، در حال ساماندهی خود برای جلوگیری از نخست وزیری الزرفی هستند.
الزرفی عضو ائتلاف النصر به رهبری حیدر عبادی، نخست وزیر پیشین عراق است و با حمایت ضمنی جریان صدر از سوی برهم صالح، رئیس جمهور عراق، مامور تشکیل کابینه شد. مخالفان وی میگویند صالح بدون مشورت و هماهنگی با فراکسیون اکثریت در پارلمان، الزرفی را به نخست وزیری انتخاب کرد.
در حال حاضر، ائتلاف «الفتح» به رهبری هادی عامری که شاخه سیاسی حشد الشعبی به شمار میرود، پرچم مخالفت با الزرفی را به دست گرفته است.
جریان شیعه وابسته به رژیم ایران، روز گذشته در منزل عمار حکیم ، جلسهای با حضور سران الفتح و گروههای مسلح با هدف متحد کردن مخالفان الزرفی به امر رژیم برگزار شد. رسانههای عراقی گزارش کردند که در این جلسه توافق شده که تشکلهای سیاسی شیعه مخالفت خود با تصمیم رئیس جمهور بر سر انتصاب عدنان الزرفی به سمت نخست وزیری را به برهم صالح ابلاغ کنند.
به گفته عزت الشابندر تقریبا همه دولتهای بعد از ۲۰۰۳ در عراق، حاصل توافق و اجماع میان سه گروه بزرگ شیعی، سنی و کردها بود. در گذشته نه چندان دور، هر کدام از این گروهها گزینه خود را برای تصدی منصب متعلق به خودشان پیشنهاد میکردند.
شیعیان بین خود رایزنی میکردند و نخست وزیر را معرفی میکردند، سنیها و کردها معمولا گزینه مورد توافق شیعیان را قبول میکردند. شیعیان نیز گزینه سنیها برای ریاست پارلمان و نیز گزینه کردها برای ریاست جمهوری را میپذیرفتند.
اما در اثر تغییر رویکرد برخی نیروهای سیاسی شیعه، این سازوکار نیز به تدریج تغییر کرد. تغییری که در ماجرای نخست وزیری الزرفی کاملا مشهود بود.
جریان صدر و حیدر عبادی، در هماهنگی با نیروهای سنی و کردی الزرفی را پیشنهاد کردند. امری که مخالفت شدید سایر گروههای شیعی را در پی داشت. سابق بر این، اختلافات بیشتر بر سر وزرای کابینه بود.
در این میان باید به یک نکته توجه کرد؛ دیدگاه سیاسیونی مانند الشابندر، که به نخست وزیری الزرفی منجر شد، با سیاست کلی ایران در عراق همخوانی کاملی ندارد. ایران همواره ترجیح داده است که شیعیان عراق وحدت درونی خود را حفظ کنند. امری که به گفته الشابندر تحقق آن امکان پذیر نیست.