تحلیلی بر کابینه دولت جدید عراق/ وزرای جدید وابسته به کجا هستند؟/ حضور برخی از افراد نزدیک به صدام در کابینه جدید!
در این جا به کارنامه این وزرا نگاهی می‌اندازیم.
۱- ثامر عباس غضبان الغضبان، وزیر نفت: متولد ۱۹۴۵. از سال ۱۹۷۳ در وزارت نفت کار می‌کند. در سال ۱۹۹۲ توسط حکومت صدام حسین به دلیل انتقاد از سیاست‌های نفتی دولت وقت سه ماه زندانی شد. در دولت «ایاد علاوی» وزیر نفت شد و یکی از اعضای کمیته تدوین قانون اساسی عراق بعد از سقوط صدام حسین بود. وی جوایز متعدد ملی و بین‌المللی را برای فعالیت‌های گوناگون تخصصی‌اش در حوزه نفت دریافت کرده و بار‌ها از او به عنوان چهره‌ای برجسته و ماندگار تقدیر شده است. غضبان همچنین کتاب‌های متعددی در حوزه تخصصی نفت نوشته و در همین حوزه اختراعاتی را به نام خود ثبت کرده است. از او عموماً به عنوان یک چهره تکنوکرات یاد می‌شود. وی به زبان انگلیسی تسلط دارد.
۲- فؤاد حسین، وزیر دارایی: متولد ۱۹۴۹. شیعه کُرد فیلی از شهر خانقین است. در سابق عضو حزب «کادحی» کردستان بوده است. از یاران نزدیک مسعود بارزانی است و دست راست او محسوب می‌شود. اما از لحاظ گرایش حزبی عضو هیچ حزبی محسوب نمی‌شود.
۳- نعیم ثجیل یسر الربیعی، وزیر ارتباطات: متولد ۱۹۷۰. از وزرای جوان کابینه عبدالمهدی است. او مهندس کامپیوتر و ارتباطات است که در سال ۲۰۰۳ مدرک کارشناسی خود را دریافت کرده است. الربیعی دیپلم زبان ترکی استانبولی را نیز دارد. وی نماینده وزارت آموزش عالی و پژوهش‌های علمی در دولت الکترونیک بوده و گرایش سیاسی خاصی ندارد.
۴- بنکین ریکانی، وزیر بازسازی و مسکن: متولد ۱۹۶۶ در دهوک و از چهره‌های نزدیک به مسعود بارزانی است که اتهاماتی مالی متوجه اوست. نزدیک به چهار ماه پیش پرونده علیه او تشکیل شد که در آن متهم به رشوه و عقد قرارداد‌های غیرقانونی مالی، اکثراً به سود حزب دموکراتیک کردستان، شده بود که با دخالت شخص مسعود بارزانی و گفت وگو‌های مستقیم او با حیدر العبادی، نخست‌وزیر سابق رسیدگی به این پرونده معلق شد. وی به زبان‌های کردی، عربی و انگلیسی مسلط است و از چهره‌های مطرح در صنعت حمل و نقل محسوب می‌شود. او نماینده عراق در سازمان‌های مختلف حمل و نقل بوده است.
۵- محمد هاشم، وزیر بازرگانی: او متولد ۱۹۶۶ در بغداد است که مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته مهندسی عمران از دانشگاه بغداد دریافت کرده است؛ چهره‌ای تکنوکرات محسوب می‌شود که به جریان خاص سیاسی گرایش ندارد.
۶- محمدعلی الحکیم، وزیر امور خارجه: متولد ۱۹۵۲ در شهر نجف اشرف و از خاندان برجسته حکیم در عراق است، اما از لحاظ منش سیاسی و اعتقادی سکولار است و ارتباطی با شاخه سیاسی خانواده حکیم ندارد. الحکیم در دولت ایاد علاوی وزیر ارتباطات بود. وی مدرک کارشناسی در رشته آمار از دانشگاه بغداد، در علوم کامپیوتر از دانشگاه بیرمنگام در انگلیس و دکترای مدیریت اطلاعات از کالیفورنیای جنوبی دارد. وی قبل از تصدی وزارت امور خارجه، معاون آنتونیو گوترش، دبیرکل فعلی سازمان ملل در امور اقتصادی و اجتماعی غرب آسیا بوده و پیش از آن نیز نماینده عراق در سازمان ملل بوده است. او از چهره‌های سکولار و افراد نزدیک به ایاد علاوی محسوب می‌شود.
۷- صالح حسین جبر الحسنی، وزیر کشاورزی: وی مقاطع کارشناسی تا دکترای خود را در رشته کشاورزی از دانشگاه بغداد دریافت کرده و پیش از تصدی این سمت مدیرکل باغداری‌های وزارت کشاورزی به مدت سه سال بوده است.
۸- احمد ریاض العبیدی، وزیر ورزش و جوانان: متولد ۱۹۶۹ و پدر پنج فرزند است. دکترای فیزیک از دانشگاه بغداد دارد و ورزشکار است. در دهه هشتاد در لیگ داخلی عراق فوتبالیست بوده و تا دهه نود از چهره‌های فعال ورزشی در رشته فوتبال بوده است. گرایش سیاسی چندان مطرحی ندارد.
۹- علاءالدین عبدالصاحب العلوانی، وزیر بهداشت: متولد ۱۹۴۹ و فارغ التحصیل رشته پزشکی از دانشگاه اسکندریه است، اما دوره‌های تکمیلی خود را در این رشته در انگلستان گذرانده است. او در گذشته، قبل از سقوط حکومت صدام حسین در اسکاتلند پزشک بوده و از چهره‌های مطرح پزشکی در عراق محسوب می‌شود. ا در سال ۲۰۰۵ از عراق خارج شد و به عضویت سازمان بهداشت جهانی در ژنو سوئیس درآمد. وی در این سازمان معاون مدیرکل این سازمان بود. در سال ۲۰۱۱ از سوی اعضای این سازمان به سمت مدیر منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در شرق دریای مدیترانه انتخاب شد که کشور‌های عربی، افغانستان، ایران و پاکستان را پوشش می‌داد. وی گرایش سیاسی خاصی ندارد.
۱۰- صالح عبدالله الجبوری، وزیر صنعت و معدن: فارغ التحصیل رشته شیمی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا از دانشگاه موصل است. وی از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه تکریت بوده است. او از چهره‌های سیاسی اهل تسنن و از افراد نزدیک به صالح المطلک است.
۱۱- باسم عبدالزمان مجید الربیعی، وزیر کار و امور اجتماعی: متولد ۱۹۷۱ است که دکترای قانون جنائی از دانشگاه بغداد دارد. وی همچنین عضو کمیته استراتژیک امنیت ملی نیز بوده است. عضویت در کمیته تدوین‌کنندگان استراتژی مبارزه با فساد، کمیته بین‌المللی گروه‌های همسو و کمیته بین‌المللی حقوق بشر از دیگر فعالیت‌های او بوده است.
۱۲- لوی حمید جواب خطیب، وزیر برق: متولد ۱۹۶۸ است که فوق لیسانس خود را در رشته مهندسی تکنولوژی از دانشگاه کنسجتون از انگلیس دریافت کرده است. وی همچنین پژوهشگر مطالعات عالی در سیاست‌های عامه در دانشگاه سالفورد در انگلستان بوده و دکترای علوم سیاسی و اقتصاد سیاسی خود را از دانشگاه اکزتر در انگلیس دریافت کرده است. خطیب سابقه کار در کسوت مهندسی در شرکت‌های مهمی، چون گاز بریتانیا، شل هلند و شرکت ملی نفت اندونزی را دارد. وزیر برق عراق، سابقه فعالیت در دانشگاه‌های کلمبیا و نیویورک در آمریکا و عضو گروه سیاست خارجی مؤسسه بروکینگز در آمریکا بوده است.
۱۳- جمال عباس محسن العادلی، وزیر منابع آبی: ویکل دوران تحصیلات دانشگاهی خود را در فرانسه گذرانده و دکترای مهندسی مکانیک از دانشگاه لیموژ فرانسه دارد. از اساتید وزارت علوم عراق است و از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ معاون رایزنی فرهنگی در پاریس و از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ معان رایزن فرهنگی در کی‌یف و همزمان در آنکارا بوده است. در سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۸ نیز استاد دانشگاه تکنولوژی بغداد بوده و از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ در هیأت صنایع نظامی عراق فعالیت کرده است.
۱۴– عبدالله اللعیبی، وزیر حمل و نقل: او فارغ التحصیل رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه تکنولوژی بغداد است. وی قبل از تصدی وزارت، معاون فنی وزیر حمل و نقل عراق بوده است.اللعیبی همچنین مدیرکل اداره قرارداد‌ها و ترخیص کاران در سال ۲۰۱۶ و مدیر کل شرکت حمل و نقل بخش خصوصی از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶ نیز بوده است.
عادل عبدالمهدی ده روز پیش از معرفی کابینه با طراحی سایتی از همه کسانی که فکر می‌کردند قابلیت حضور در کابینه را دارند دعوت کرد تا با ارائه کارنامه تحصیلی و کاری خود در آن نام نویسی کنند تا او بتواند از میان آن‌ها و براساس صلاحیت افراد کابینه خود را انتخاب کند. بیش از ۱۵ هزار تن در این سایت ثبت‌نام کردند که از بین آن‌ها ۶۰۱ تن برای مصاحبه دعوت شدند.
گفتنی است، انتخاب وزیر برای وزارتخانه‌های مهم دفاع، کشور، فرهنگ، آموزش و پرورش، دادگستری و مهاجرت به جلسه بعدی پارلمان موکول شد.
«فالح فیاض» و «فیصل الجربا» به ترتیب دو نامزد پیشنهادی نخست‌وزیر جدید عراق برای تصدی دو وزارت کشور و دفاع این کشور هستند.
در همین ارتباط، یک منبع عراقی امروز جمعه به شبکه خبری السومریه گفت، «دفتر نخست‌وزیری عراق دستور‌العملی را صادر کرده که به موجب آن عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر جدید این کشور، سرپرستی دو وزارت کشور و دفاع عراق را تا تعیین دو وزیر جدید برای وزارتخانه‌های مزبور، بر عهده می‌گیرد.»
جریان سائرون به رهبری مقتدا صدر نفوذ و نقش قابل توجهی در انتخاب وزرا داشته است که این مسأله می تواند منجر به اثرگذاری قابل توجه صدر بر تحولات سیاسی و اقتصادی آینده عراق شود. به خصوص اینکه عبدالمهدی گزینه نخست وزیری صدر بوده و نخست وزیر جدید عراق، انتخاب خود را مدیون جریان صدر می داند!
به صورت عجیبی برخی از وزرای پیشنهاد عادل المهدی از نیروهای سابق حزب بعث و از نزدیکان صدام بودند. برای نمونه می توان به «فیصل الجربا» اشاره کرد که گزینه اول وزارت دفاع عراق بود. گزینه هایی که فرمانده اسکادران ویژه بالگردهای صدام بود که البته با اعتراض نمایندگان پارلمان عراق از گزینه وزارت کنار گذاشته شد. همچنین وزیر ارتباطات که رأی اعتماد آورد نیز عضو یکی از تیم های نظامی صدام بود.
وزرای کرد معرفی شده نیز رابطه نزدیکی با مسعود بارزانی دارند
باید به وزیر خارجه اشاره کرد که احتمال می رود، انتخابش تابعی از رقابت ایران و آمریکا در عراق و همچنین تابعی از دیدگاه عبدالمهدی در این زمینه است. باید توجه کنیم که عبدالمهدی روابط خوبی با ایران دارد و از سوی دیگر، روابطش با غرب را حفظ می‌کند. لذا، وزیر خارجه فعلی عراق (محمدعلی الحکیم) در آمریکا تحصیل کرده اما متولد نجف و شیعه است؛
تعدادی از وزرا نیز وابسته به ایاد علاوی هستند که نگاهی به شدت ضد ایرانی دارند! مسأله ای که می تواند چالش هایی برای ایران در عراق به همراه داشته باشد. تابناک
