هفت الیگارش روس که بسیاری در حوزه‌های نفت و گاز روسیه دخیل هستند اخیرا به صورت مشکوکی جان خود را از دست دادند. گرچه مرگ آنها به صورت رسمی “خودکشی” اعلام شده اما گمانه‌زنی‌هایی درباره دست داشتن کرملین در این مرگ‌ها وجود دارد.
شبکه خبری دویچه وله در گزارشی می‌نویسد: ۱۹ آوریل سال جاری میلادی در شهر “یرت د مار” در کاتالونیا اسپانیا پلیس از “فدور پروتوسنیا” پسر یک الیگارش روس که ویلایی در این منطقه دارد، تماسی دریافت کرد مبنی بر اینکه چندین ساعت است تلاش می‌کند تا از فرانسه با مادرش تماس بگیرد اما کسی گوشی منزل را برنمی‌دارد. وقتی پلیس وارد ملک خانوادگی شد، با اجساد والدین و خواهر این مرد جوان روبرو شد. پلیس در ابتدا فکر کرد که پدر خانواده “سرگئی پروتوسنیا” همسر خود را مورد ضرب و جرح قرار داده، با چاقو زده و بعد خودش را در باغ ویلا به دار آویخته اما دیری نپایید که حقیقت روشن شد.
یک روز قبل، پلیس مسکو حدود ۳۰۰۰ کیلومتر دورتر از اسپانیا یک کشف مخوف داشت؛ اجساد “ولادیسلاو آوایف” یک میلیونر دیگر روس به همراه همسر و دختر ۱۳ ساله‌اش در آپارتمان لوکسشان کشف شد. خبرگزاری تاس گزارش کرد که آوایف یک تپانچه در دست داشت. مقام‌ها مظنون شدند که او همسر و دخترش را به ضرب گلوله کشته و بعد به زندگی خود پایان داده است.
این دو رویداد ظرف ۲۴ ساعت از یکدیگر رخ داد و به نظر می‌رسید که شبیه به هم باشند. در ضمن، پروتوسنیا و آوایف هر دو الیگارش‌های مولتی میلیونری از عالی رتبه‌ترین صنایع نفت و گاز روسیه بودند. پروتوسنیا همچنین زمانی معاون رئیس کمپانی گاز طبیعی “نوواتک” و آوایف هم معاون رئیس کمپانی “گازپروم‌بانک” بود.
مرگ آنها جدیدترین سری از مرگ‌های مرموز الیگارش‌های روس آن هم در بخش انرژی روسیه است که در ۲۰۲۲ رخ داد.
در اواخر ژانویه ۲۰۲۲، یک ماه پیش از حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه، گزارش شد “لئونید شولمن” مدیر عالی‌رتبه و ۶۰ ساله گازپروم دست به خودکشی زد. ۲۵ فوریه جسد “الکساندر تیولیاکف” یکی دیگر از مدیران در بخش انرژی روسیه نیز در حالی که در منزلش در سنت پترزبورگ به دار آویخته شده بود، پیدا شد. سه روز بعدتر، جسد “میخائیل واتفورد” غول نفتی اوکراینی‌تبار در حالی که در گاراژ منزلش در سوری، جنوب انگلیس به دار آویخته شده بود، کشف شد.
۲۴ مارس جسد “واسیلی ملنیکف” میلیاردر و رئیس کمپانی تجهیزات پزشکی “مداستوم” به همراه همسرش “گالینا” و دو پسر جوانش در آپارتمان چند میلیون دلاری‌اش در شهر نیژنی نووگراد در روسیه کشف شد. جزئیات مرگ آنها با پروتوسنیا و آوایف برابر بود.
در نهایت مورد آندری کروکوسکی جوان ۳۷ ساله و مدیر منطقه اسکی “کراسنایا پولیانا” در نزدیکی سوچی رخ داد. گفته می‌شود که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه مهمان‌هایش را به این منطقه برای اسکی دعوت می‌کند. به نوشته روزنامه روس‌زبان کومرسانت، کروکوسکی دوم مه برای پیاده روی خارج شد اما از صخره سقوط کرد و جان باخت.
اینها از افراد مرتبط با کرملین بودند؟
مرگ مرموز این هفت فوق ثروتمند روس در سه ماه آن هم با آن شرایط وحشتناک گمانه‌زنی‌های زیادی را به وجود آورده است. بسیاری از رسانه‌ها اعلام کردند که شاید این “خودکشی‌ها” ساختگی باشند. برخی پا را فراتر گذاشته و گفتند که کرملین یا حتی شخص پوتین در برخی از این مرگ‌ها دست داشته است.
در سال‌های گذشته چندین مورد تلاش برای ترور منتقدان کرملین گزارش شده است. در اوت ۲۰۲۰، الکسی ناوالنی منتقد سرسخت پوتین با عامل اعصاب نوویچوک در فرودگاه تومسک سیبری مسموم شد. دو سال قبل‌تر، سرگئی اسکریپال، رئیس سابق آژانس اطلاعات روسیه به همراه دخترش در انگلیس هدف حمله با چنین عاملی قرار گرفت. اما هر دو جان سالم به در بردند. در سال ۲۰۰۶، الکساندر لیتویننکو، افسر سابق امنیتی روسیه که به انگلیس پناهنده شد، با پلوتونیوم در لندن مسموم شد و درگذشت.در ۲۰۱۷، روزنامه آمریکایی یو.اس.ای تودی نتایج تحقیقاتی را منتشر کرد که نشان می‌داد دست‌کم ۳۸ الیگارش روس در بازه زمانی سه ساله یا مفقود شدند یا مردند.
اما آنچه رویدادهای ۲۰۲۲ را مهم می‌کند این است که هیچیک از این الیگارش‌ها در گذشته اظهارات انتقادی درباره حمله روسیه به اوکراین نداشتند و در ضمن، هیچ کدامشان هم در فهرست تحریم‌های بین‌المللی نبودند که پس از حمله روسیه به اوکراین مطرح شد.
موسسه ورشو، یک اندیشکده لهستانی که بر سیاست امنیتی و روسیه تمرکز دارد، در جدیدترین مطلب خود گفته که هم پلیس روسیه و هم سرویس‌های امنیتی گازپروم به سرعت تحقیقاتی را درباره این مرگ‌ها که در داخل روسیه رخ داده، آغاز کردند.
این موسسه می‌نویسد: شاید برخی از افراد با نفوذ و مهم مرتبط با کرملین در حال لاپوشانی رد پای فساد در کمپانی‌های دولتی باشند.
هیچ شاهدی بر اثبات یا حمایت از این تئوری یا گمانه‌زنی درباره دست داشتن خشونت‌آمیز طرف ثالث در این مرگ‌ها وجود ندارد. همچنین در مورد پرونده کشته شدن سرگئی پروتوسنیا، پلیس اسپانیا به این گمانه‌زنی ادامه می‌دهد که این مرگ‌ها از نوع “قتل-خودکشی” هستند. گرچه، فدور پروتوسنیا چنین باوری ندارد و می‌گوید: پدرم یک قاتل نیست. بهار نیوز
